Świadomość nadchodzącej starości często wywołuje stres, który zagraża zdrowiu fizycznemu i psychicznemu. Zakończenie pracy zawodowej, pogarszające się zdrowie, trudności z wykonywaniem codziennych czynności, utrata pozycji głowy rodziny mogą pogarszać nastrój, a nawet doprowadzić do depresji.
* Depresja jest najczęstszym w tym wieku zaburzeniem psychicznym, dotykającym szczególnie osoby samotne, czy też niesamodzielne, osoby uzależnione od pomocy innych. Częstym zjawiskiem w grupie seniorów są również:
– smutek,
– zmęczenie,
– kłopoty ze snem,
– brak nadziei na przyszłość,
– drażliwość
Zmiany zachodzące w psychice zależą od wielu czynników:
– warunków zdrowotnych,
– uwarunkowań genetycznych,
– zmian w mózgu,
– charakteru,
– aktywności fizycznej oraz umysłowej,
– posiadanych nawyków,
– stylu życia,
– doświadczenia życiowego,
– stosunku do starości, do życia,
– postaw społeczeństwa oraz najbliższych wobec osób starszych oraz stawianych sobie samemu na tym etapie dalszych zadań rozwojowych.
O prawidłowej adaptacji do starości świadczą:
dobre zdrowie, bystrość umysłu, aktywność, szczerość w kontaktach z innymi, przyjazny stosunek do ludzi, zadowolenie z życia, szacunek do samego siebie, wysoki poziom moralności, pogodzenie się ze starością i brakiem możliwości uniknięcia śmierci, poczucie zadowolenia ze swojego bytu, “poczucie bezpieczeństwa”.
Złe przystosowanie do starości objawia się:
– wrogością,
– występowaniem lęków,
– konfliktowością,
– izolacją,
– poczuciem winy,
– zależnością od innych,
– obawą przed ludźmi,
– apatią,
– skłonnością do stanów depresyjnych
Podejście do starości w dużej mierze warunkują:
sytuacja życiowa, materialna, rodzinna, aktywność intelektualna i fizyczna, aktywność edukacyjna, kulturalna, poziom intelektualny, cechy charakteru, zainteresowania, potrzeby, zachowanie i styl życia, pełnione role społeczne oraz postawy wobec starości – niezwykle istotna jest akceptacji procesu starzenia się.